Σύγχρονη Εκπαιδευτική Πρόταση

Η απομυθοποίηση της επιστήμης
και του ορθολογισμού.









Η εκπαίδευση, χωρίς την ασφυκτική επικράτηση της επιστήμης, οδηγεί στην ελεύθερη ανάπτυξη των νέων













Η απομυθοποίηση της επιστήμης ως στρατηγική για την κοινωνία……………………………………….σελ.3
Η άκαμπτη επιστήμη ως εμπόδιο………… …………..…………..….σελ.4

Η επιστήμη ως μια ιδεολογία………………………….…….…………σελ.7

Η επιστήμη δημιουργεί νέα προβλήματα……………………………σελ.8
Πηγή γνώσης………………………………………………………………σελ.11
Εκπαιδευτικές προτάσεις………………………………………………..σελ.13


Πλήρης εκδημοκρατισμός της εκπαίδευσης…………………………σελ.22

Τα αποτελέσματα μιας εκπαίδευσης,
που απομυθοποιεί την επιστήμη……………………………….…….σελ.27
Αντιεπιστημονικά δεδομένα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της επιστήμης…………………………………………………………………..σελ.28
Ο ρόλος της αντιεπιστημονικής προσέγγισης στην ανθρώπινη εξέλιξη……..……………………….....σελ.29
H μη ορθολογική προσέγγιση του κόσμου συμβάλλει στην βελτίωση της ανθρώπινης ζωής…………………………………σελ.33
Να αντλήσουμε τη γνώση με τη συμμετοχή όλων………………....σελ.36


Η απομυθοποίηση της επιστήμης και ορθολογισμού, ως στρατηγική για την κοινωνία. Ο πλήρης εκδημοκρατισμός της εκπαίδευσης, θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής και θα βοηθήσει στο σχεδιασμό μιας ασφαλούς και σταθερής σύγχρονης κοινωνίας. Μιας ελεύθερης κοινωνίας, μέσα στην οποία τα άτομα δεν έχουν μόνο ίσα δικαιώματα και ίση πρόσβαση στα κέντρα εξουσίας, αλλά όλες οι παραδόσεις έχουν τέτοια δικαιώματα και τέτοια πρόσβαση. Οτιδήποτε ακυρώνει το μονομερή τρόπο σκέψης των ανθρώπων, θα συμβάλει στην απελευθέρωση της ανθρωπότητας. Κάθε ιδεολογία, που κληρονομήθηκε ως μια πεποίθηση αποτελεί μια πρόκληση και ενισχύει το διαφωτισμό. Η επιστήμη είναι άκαμπτη, έχει πάψει να είναι ένα εργαλείο για την αλλαγή και την απελευθέρωση. Η επιστήμη έχει μια παραμορφωτική δύναμη και με μια οργουελική προσέγγιση θα ισχυριζόμασταν ότι "η επιστήμη είναι η αστυνομία της σκέψης". Η επιστήμη λύνει προβλήματα της κοινωνίας, αλλά δημιουργεί επίσης νέα προβλήματα.
Ξεκινώντας την ανανέωση από τις κατώτερες βαθμίδες της εκπαίδευσης μπορούν να θεμελιωθούν οι βασικοί άξονες μιας ελεύθερης κοινωνίας. Κάθε οικογενειακή παράδοση θα αντιμετωπιστεί με τον απαιτούμενο σεβασμό και θα μεταδώσει τις εμπειρίες της στις υπόλοιπες, με αποτέλεσμα την ενδυνάμωση της ανθρώπινης ευτυχίας.









Η άκαμπτη επιστήμη ως εμπόδιο στην πρόοδο και στην απελευθέρωση των ανθρώπινων δυνατοτήτων.
Ενδεικτικά αναφέρεται το παράδειγμα του φυσικού φιλόσοφου Φιλολάου, όπου η αριστοτελική λογική ως μοντέρνα παρεμποδίζει την διατήρηση των απόψεων του Φιλολάου ως ξεπερασμένες.
Ο Φιλόλαος δεν ήταν ένας αυστηρός επιστήμονας, αλλά ένας τρελός πυθαγόρειος θεωρητικός με απίστευτα γελοίες θεωρίες, όπως εκτιμάται από τον ειδικό επιστήμονα αστρονόμο Πτολεμαίο ( Φεγεραμπεντ,2006, σελ.103). Ο Φιλόλαος (6ος-5ος αιώνας π.χ.) ήταν ο πρώτος που εκθρόνισε τη Γη από το κέντρο του σύμπαντος και τοποθέτησε μια φλογερή μπάλα, δηλαδή σε ένα κομβικό σημείο γύρω από το οποίο η Γη γυρίζει μία φορά κάθε 24 ώρες. Θεώρησε ότι ο Ήλιος, η Γη και η Σελήνη είναι σε τροχιά γύρω από τη φλογερή μπάλα. Η σκέψη είναι του Πυθαγόρειου Φιλολάου - ότι η Γη και η Σελήνη κινούνται – ήταν μια πραγματική επανάσταση για την εποχή του. Σήμερα δεχόμαστε ότι το κέντρο του σύμπαντος του Φιλολάου και των Πυθαγόρειων ήταν ο Ήλιος. Ήταν αδύνατο να διαδοθεί η ιδέα του Φιλολάου, ούτε του Αρίσταρχου του Σάμιου, που υποστήριξαν το ηλιοκεντρικό σύστημα, διότι ήταν μεγάλο το κύρος του Αριστοτέλη και επικρατούσε η άποψη του σχετικά με τη Γη.
Έως σήμερα οι επιστήμες υπερισχύουν, όχι εξαιτίας των προσόντων τους, αλλά επειδή όλη η προπαγάνδα γίνεται προς όφελος τους, (Feyerabend,1986, σελ.179) . Η επιστήμη ανήκει στη βασική δομή των δημοκρατιών και έχει προνομιακή θέση. Απώτερος σκοπός μιας ελεύθερης κοινωνίας είναι μια κοινωνία μέσα στην όποια, όλες οι παραδόσεις θα έχουν ίσα δικαιώματα και ίση πρόσβαση στα κέντρα εξουσίας.
Κάθε πολίτης ως ‘ εραστής της ελευθερίας’ έχει το δικαίωμα να ζει όπως θέλει και να βλέπει τον κόσμο από την άποψη των δικών του παραδόσεων. Κάθε πολίτης ως ‘ εραστής της γνώσης’ θέλει θεμελιώδη λάθη μιας συγκεκριμένης παράδοσης να μπορούν να ανακαλυφτούν και να παραμεριστούν με μια αναζωογόνηση παλαιών παραδόσεων, όταν αυτές συναντούν άλλες.
Eίναι απαραίτητο λοιπόν να δημιουργηθεί χώρος για παραδόσεις που αντιφάσκουν προς τις επιστήμες και τον ορθολογισμό. Θα είναι απαραίτητο να υπονομευτεί η εξουσία των επιστημών και του ορθολογισμού με όλα τα μέσα. Ενδεικτικά αναφέρω τη περίπτωση όπου οι πολίτες θα αποφασίζουν μόνοι τους και όχι οι ιατρικές οργανώσεις για τους επιτρεπόμενους τρόπους ιατρικής περίθαλψης, που μάλιστα θα αποζημιώνονται από τις ασφαλιστικές. Επίσης τα σχολεία και τα πανεπιστήμια θα τεθούν υπό την επιτήρηση των πολιτών, που θα καθορίζουν τη χρηματοδότηση τους. Ο βαθμιαίος διαχωρισμός του κράτους από την επιστήμη, ίσως απαιτήσει τη βοήθεια της δύναμης του κράτους εκεί που η δύναμη της επιστήμης ξεπεράσει τη δύναμη των λαϊκών κινητοποιήσεων.






































Στο σύμπαν του Φιλολάου όλα συντονίζονται από τα μαθηματικά και τον μυστικισμό .Η αισθητική και η τολμηρή νοητική του σύλληψη, που υπερβαίνει την κοινή εμπειρία τον οδήγησε να εξηγήσει, για πρώτη φορά, τα αίτια κίνησης του Σύμπαντος με όρους ενέργειας και να προτείνει το πυροκεντρικό πλανητικό πρότυπο του. (Κ.Χαλκιά,2006)





Η επιστήμη ως μια ιδεολογία.

Οι υποθέσεις του Φιλολάου θεωρήθηκαν αστείες από την επικρατούσα λογική, που είχε ως βασικό εκπρόσωπο τον Αριστοτέλη για 2000 χρόνια. Η επιστήμη, φαίνεται να λειτουργεί ως μια ιδεολογία, όπως κάθε άλλη θρησκεία, και να περιορίζει τις δυνατότητες για ανάπτυξη. Η νεώτερη φυσική είναι μια επιστημονική παραλλαγή αυτού που είναι γνωστό ως Πλατωνισμός και στην ουσία ήταν και είναι μια θρησκευτική ενασχόληση. Ο φυσικός ήταν πάντοτε ένα είδος ιερέα που έχει συνδέσει την ιδέα ότι ο ίδιος ο θεός είναι ένας μαθηματικός των ουρανών, (Wertheim,1998).Η πίστη ότι όλα στο σύμπαν περιγράφονται με μια μαθηματική εξίσωση , θυμίζει τη πίστη ότι ο θεός είναι πανταχού παρόν και τα πάντα πληρών. Η μαθηματική εξίσωση αποκαλύπτει τη σοφία της μέσα από τις λύσεις της, που την επαληθεύουν και ταυτόχρονα ερμηνεύουν τον κόσμο, με τον ίδιο τρόπο που ο Θεός αποκαλύπτει τη σοφία του μέσα από τις ενέργειες του.
Στην παρούσα εργασία γίνεται προσπάθεια να αναδειχθεί η σημαντική προσφορά αντιεπιστημονικών απόψεων, όπως του Φιλολάου, στην εξέλιξη των σύγχρονων ιδεών. Δεν θα ήταν παράτολμο αν γενικεύαμε ότι όπως οι απόψεις του αντιεπιστημονικού Φιλολάου ψηλαφούσαν την πραγματικότητα, έτσι κάθε άποψη ακόμα και αντιεπιστημονική πιθανόν να ενισχύει την γνώση. Η σύνδεση επιστήμης και κράτους εμποδίζει την διάχυση αρκετών πολιτισμικών ιδεών που ίσως να διεύρυναν την αντίληψη μας για τον κόσμο. Ο διαχωρισμός επιστήμης και κράτους θα επιτρέψει να ακουστούν όλες οι απόψεις που θα συμβάλλουν στην ανθρώπινη ευτυχία και έτσι θα προάγει την κοινωνία της γνώσης. Η εκπαίδευση χωρίς την ασφυκτική κυριαρχία της επιστήμης, οδηγεί στην ελεύθερη ανάπτυξη των μαθητών, (Πωλ Φεγεράμπεντ,2002). Ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι να βοηθήσει τους νέους να οδηγήσουν τη δική τους ζωή, στην κοινωνία και να αναπτυχθούν στον φυσικό κόσμο που περιβάλλει την κοινωνία. O πλήρης εκδημοκρατισμός της εκπαίδευσης θα έχει ως στόχο την ποιότητα της ζωής αλλά και θα συμβάλει στην ασφάλεια και στη σταθερότητα της σύγχρονης κοινωνίας. Οτιδήποτε καταρρίπτει το ολοκληρωμένο σύστημα σκέψης στο μυαλό των ανθρώπων συμβάλει στην απελευθέρωση της ανθρωπότητας.







Η επιστήμη λύνει προβλήματα της κοινωνίας, αλλά δημιουργεί επίσης νέα προβλήματα.
From AID to AIDS.
Όποια εικόνα για τον κόσμο και αν έχει κάποιο άτομο ξεχωριστά, οι δημόσιοι θεσμοί της κοινωνίας, το κράτος επικυρώνουν την εικόνα με την οποία η επίσημη επιστήμη περιγράφει τον κόσμο,(Wertheim , 1998, 21). Αυτή η έλλειψη προσαρμογής της μεγάλης σκέψης στα ιδανικά της κοινωνικής δικαιοσύνης είναι μια πηγή μελαγχολίας.
Μπορεί λοιπόν ο Αριστοτέλης να άνοιξε νέους ορίζοντες, αλλά έκλεισε και αρκετούς άλλους, διότι σκέψεις και τρόποι ζωής που ακλουθούσαν οι Πυθαγόρειοι κρίθηκαν και αντιμετωπίσθηκαν ως λαθεμένες, ανέφικτες και ξεπερασμένες στα πλαίσια της σύγχρονης πραγματικότητας του. Ενδεικτικά αναφέρω την αποδοχή των γυναικών στις πυθαγόρειες κοινότητες είτε ως ακροάτριες , είτε ως μαθηματικοί, αντίθετα με ότι έκανε ο Αριστοτέλης. Σήμερα οι γυναίκες δεν είναι σε ευνοϊκότερη θέση, καθώς η ισότητα γυναικών σημαίνει ίση πρόσβαση σε μια ορισμένη παράδοση, στην παράδοση των λευκών
Επίσης, ο Αριστοτέλης πίστευε ότι τα μαθηματικά δεν είχαν την δύναμη να εξηγήσουν την αληθινή φύση των πραγμάτων, (Wertheim,1998, 57). Έτσι όπως όλες οι άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες , η επιστήμη κινείται και αυτή από μορφωτικές επιλογές. Καθορίζεται από αυτό που μια κοινωνία θέλει για επιστήμη της και αποφασίζει να αποδεχτεί ως έγκυρη μορφή ερμηνείας. Επομένως αν και σήμερα πιστεύουμε ότι τα μαθηματικά είναι η σωστή προσέγγιση στις φυσικές επιστήμες, δεν ήταν καθόλου η ευνόητη επιλογή για την εποχή του Αριστοτέλη.
Από τον μεσαίωνα αναβιώνει η προσέγγιση του Φιλολάου, με έναν ποιο διευρυμένο τρόπο. Η πυθαγόρεια αναζήτηση μέσω τον μαθηματικών, η ιδέα ότι η μαθηματική μελέτη του σύμπαντος είναι μια θεία ενασχόληση εξακολουθεί να έχει τεράστια πολιτισμική απήχηση.









Η προβολή της επιστήμης ως μια ιδεολογία, όχι διαφορετική από άλλες φαίνεται και από όσα έχουμε ακούσει κατά καιρούς από ειδήμονες που διατυπώνουν προς την κοινωνία:
Κοπέρνικος ---- το σύμπαν το έφτιαξε ο καλύτερος Δημιουργός.
Leibniz ----- στο σύμπαν ισχύει η αρχή του καλύτερου.
Στέφεν Χόκινγκ---- Νους του Θεού.
Άλμπερτ Αϊνστάιν ----- Ο Θεός δεν παίζει ζάρια.
Λέον Λέντερμαν---- Το CERN παρομοιάζετε με καθεδρικό ναό.
Σωματίδιο Β.Η.Η. G.E.K ---------- Θεϊκό σωματίδιο
(Sakurai prize 2010: Brout, Higgs, Hagen, Guralnik, Englert, Kibble)
Κοντόπουλος Γ. ------- Kάθε κοσμολόγος έχει τοποθετηθεί θετικά
ή αρνητικά απέναντι στην ύπαρξη του θεού.


Η λογική αυτή έχοντας την στήριξη των επίσημων φορέων δεν μπορεί να μονοπωλεί πλέον τις σκέψεις και τις αγωνίες όλων των ανθρώπων και πρωτίστως των παιδιών, (Πωλ Φεγεράμπεντ,2006).
Μια ελεύθερη κοινωνία οφείλει να μη χρηματοδοτεί τις επιστήμες και να περιορίζει την επίδραση τους στην εκπαίδευση , όταν διαπιστώνετε ότι είναι άχρηστες ή ακόμα και βλαβερές.
























Πηγή γνώσης
Ο διαχωρισμός μεταξύ του κράτους και της επιστήμης προωθεί την κοινωνία της γνώσης. Η εκπαίδευση χωρίς την ασφυκτική κυριαρχία της επιστήμης, οδηγεί στην ελεύθερη ανάπτυξη των μαθητών. Η γνώση δεν υπάρχει πάντα γραμμένη σε βιβλιογραφία, αλλά μπορούμε να την αποκτήσουμε με την άσκηση, όπως τη γνώση μιας τέχνης που με τον τρόπο των μαστόρων περνάει από τεχνίτη σε τεχνίτη και στους μαθητευόμενους μιας συντεχνίας. Αυτό δημιουργεί μια εσωτερική σχέση μεταξύ της παράδοσης και της καινοτομίας. Δεν υφίσταται μια απλή συγκυριακή σχέση μεταξύ παράδοσης και καινοτομίας, αλλά μια σχέση που συνδέει εσωτερικά τις παραδόσεις με τις πρακτικές τους και με τις καινοτομίες, που προκύπτουν από την άσκηση τους,( Salmon, 2007, σελ.293).
Η δημιουργία ενός πράματος και η δημιουργία, που συνοδεύεται από την πλήρη κατανόηση μιας ακριβούς ιδέας του πράματος αποτελούν μια και μόνο διαδικασία, (Feyerabend, 2006, σελ. 57). Είναι μια διαδικασία που είναι αδύνατο να διαχωριστή, χωρίς να σταματήσει. Δεν καθοδηγείται, απλά χαρακτηρίζεται από πάθος. Μια παιχνιδιάρικη διαδικασία, όπου τα παιδιά πρώτα γνωρίζουν ένα πρόβλημα ή ιδέα, μετά ενεργούν, δηλαδή κατασκευάζουν ή καταστρέφουν. «Μια έρευνα αρχίζει με ένα πρόβλημα» (Popper)
Στο παρελθόν, κάθε ενήλικος ήταν δάσκαλος. Οι άνθρωποι ζούσαν και μάθαιναν μέσα από την πρακτική. Μέσα από απλές καθημερινές δραστηριότητες. Τώρα, μόνο το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αναγνωριστεί με το δικαίωμα να διδάξει, με έναν τρόπο θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι κάποιος προσπαθεί να καταστρέψει τη νεολαία. Με τη διδασκαλία μιας μόνο άποψης ακυρώνεται η μοναδική εξυπνάδα και δημιουργικότητα των νέων, τρομοκρατώντας τους με τον απόλυτο χαρακτήρα της αλάνθαστης επιστημονικής πρότασης. Η μονομερής διδασκαλία που εμπνέεται από τον ορθολογισμό συμβάλλει σε ένα πιο ταξικό, αντιδημοκρατικό σχολείο που καθιστά αδύνατη την ανανέωση της κοινωνίας με νέο αίμα και την προσφορά ίσων ευκαιριών σε όλους ώστε να διακριθούν οι πιο ταλαντούχοι και να προκόψουν όλοι. Χωρίς την κοινωνική κινητικότητα και χωρίς την έμπρακτη δημοκρατική αγωγή οδηγηθούμε σε μια κοινωνία της διαφθοράς.



Οι άνθρωποι ζούσαν
και μάθαιναν μέσα
από την πρακτική.
Μέσα από απλές
καθημερινές δραστηριότητες.


















Εκπαιδευτικές προτάσεις.

Η σκέψη των νέων πρέπει να ενισχυθεί και όχι να εξαναγκάζεται στην εύκολη αποδοχή των κάθε απόψεων. Η απελευθέρωση της διαδικασίας της γνώσης από κάθε μεθοδολογικό περιορισμό δημιουργεί τις συνθήκες για έναν δημιουργικό προβληματισμό .Η αυθεντική σκέψη και η δεκτική αξιολόγηση της παρεμποδίζονται, ίσως και καταστρέφονται από την αρνητική στάση και την πεισματικά αργή ακρόαση της και από την παραμορφωτική εκλαΐκευση της που συντελείται από το δογματισμό της πολιτικής ή της θρησκείας .
Σήμερα οι μαθήτριες/τες εκπαιδεύονται να επιλύουν συλλογικά προβλήματα συμμετέχοντας σε μια κατευθυνόμενη ανταλλαγή. Οι νέοι που θέλουν να έχουν συγκεκριμένα κριτήρια για να εκτελέσουν κάθε πράξη τους και νιώθουν την ανάγκη της καθοδήγησης που τους παρέχουν κάποιες ηθικές αρχές, είναι σαν τα παιδιά που είναι ανίκανα να καθοδηγήσουν την ίδια τους τη ζωή, (Feyerabend, 1986, σελ. 66). Επίσης οι γνωσιολόγοι, οι ειδικοί που στηρίζονται σε κάποια αντικειμενικά κριτήρια και σε κάποιες ηθικές αρχές, είναι σαν τους ανώριμους γονείς, που δεν τολμούν να παραχωρήσουν στα παιδιά τους την απαραίτητη ελευθερία για να ωριμάσουν. Υιοθετούν μια παράδοση και επιτρέπουν μόνο τις πράξεις και τις σκέψεις που αντιστοιχούν σε κριτήρια αυτής της παράδοσης.
Έτσι και σε μια ορθολογική εκπαίδευση, αν οι συμμετέχοντες είναι ορθολογιστές, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Όλοι όσοι εκφράζονται μέσω μιας διαφορετικής παράδοσης, θεωρούνται ότι δεν συνεργάζονται και ότι παρεμποδίζουν την ανάπτυξη και πρόοδο της κοινωνίας

Σημαντικοί διανοητές της σύγχρονης εποχής μας δηλώνουν αποθαρρυμένοι ότι η ανθρωπότητα συνολικά δεν έχει βγει ακόμα από την προϊστορία της σκέψης. Ακόμα διανύουμε τον μεσαίωνα της σκέψης. Σπάνια συναντούμε κάποιους που να ξέρουν να σκέφτονται για κάποιον πρωτότυπο σκοπό, (Steiner, 2005,71). Η αλήθεια όπως αναφέρει ο Μπάαλ Σεμ Τοβ είναι μόνιμα εξόριστη, όταν αποκαλύπτεται προκαλεί μίσος και γελοιοποίηση, μια συμπεριφορά σαν ρατσισμός απέναντι σε όποιον σκέφτεται φωναχτά. Η αντίθετη άποψη στις βασικές ιδέες προκαλεί αντιδράσεις ταμπού όμοιες με αυτές των πρωτόγονων κοινωνιών και κηρύσσεται ανύπαρκτη. Η σημερινή κοινωνία προσπαθεί να χαλιναγωγήσει τα παιδιά της, να τα οργανώσει, να μειώσει τη φαντασία τους, να τους προσφέρει μια ζωή χωρίς περιέργεια. Την ίδια στιγμή λίγοι άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν τη φαντασία τους.
Συγκεκριμένα εμποδίζοντας τα παιδιά από τη μάθηση μέσω της αποστήθισης σημαίνει ότι αποδυναμώνουμε τους μυς του μυαλού τους και τα οδηγούμε σε ατροφία, ίσως και μόνιμη. Η μνήμη μπορεί να ενισχυθεί από την πρακτική. Η εκγύμναση και η εξάσκηση μπορεί να δυναμώσουν τη μνήμη. Οι αναλυτικές μέθοδοι , η αυστηρή τυπική αλληλουχία μπορούν να μεταδοθούν και να διυλιστούν με την μαθηματική εκπαίδευση, με τη θεωρητική λογική του σκακιστή. Οπότε όσον αφορά τις εγκεφαλικές δεξιότητες, την ανεπτυγμένη δεκτικότητα και ερμηνεία, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να ενισχυθούν και να εμπλουτιστούν με τη διδασκαλία και την πρακτική εξάσκηση.
Δεν υπάρχει παιδαγωγικό κλειδί για τη δημιουργικότητα. Η καινοτόμος μεταμορφωτική σκέψη στις τέχνες, στις επιστήμες, στη φιλοσοφία γεννιέται από προσκρούσεις με ακατανόητα κβαντικά άλματα στη γωνία επαφής μεταξύ υποσυνειδήτου και συνειδητού. Η ανάπτυξη της ανθρώπινης σκέψεις μπορεί να διδαχθεί με -τη μουσική, την οργάνωση, το μαθηματικό συμβολισμό, αλλά η μεταμορφωτική χρήση όλων αυτών των μέσων σε μια νέα χαρτογράφηση του ανθρώπινου δυναμικού δεν μπορεί να προβλεφθεί ούτε να θεσμοθετηθεί. Τουλάχιστον τότε θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει και να αντικαταστήσει κάτι που δε θα είναι αρκετό, χωρίς να σπαταλά τη ζωή του αφιερώνοντας την σε μια μοναδική ιδέα. Σε μικρές ηλικίες η δυνατότητα ανάπτυξης της φαντασίας είναι ευκολότερη και ίσως η ευκαιρία να είναι μοναδική στην διάρκεια της ανθρώπινης ζωής. Οι δυνάμεις που απαιτούνται για την υπέρτατη συγκέντρωση αναλώνονται σε αρκετά νεαρή ηλικία. Τα πρώτης τάξεως καθαρά μαθηματικά και η θεωρητική φυσική είναι προνόμια των νέων. Η ολοκληρωτική συγκέντρωση συνεπάγεται όχι μόνο προσωρινή εξάντληση αλλά και εκτεταμένη πνευματική κατάρρευση. Οι μεγαλοφυΐες της μνημονικής σπάνια ωριμάζουν. Η ενίσχυση της φαντασίας και το αληθινό πνεύμα της ανατροπής μπορεί να αποκτηθεί με την εκμάθηση περισσότερων γλωσσών και την ενασχόληση με την τέχνη. Οι νέες/οι θα αναπτύξουν το πνεύμα αντίθεσης που ενυπάρχει μέσα τους, και δεν θα τρομοκρατούνται από την ασφυκτική διδασκαλία μιας ιδεολογίας. Με αυτό τον τρόπο οι νέες/οι θα μπορούν να κατανοήσουν τις διαφορετικές πορείες, που έχει ακολουθήσει η φιλοσοφία των διαφόρων πολιτισμών. Η εκμάθηση διαφόρων γλωσσών βοηθά τη μαθήτρια/τη να γνωρίσει την κουλτούρα και τον τρόπο σκέψης άλλων πολιτισμών, διευρύνοντας έτσι την αντίληψη και τη δημοκρατική τους σκέψη. Η γόνιμη σκέψη μπορεί να είναι και πρέπει να αναγνωρίζεται συνολικά στην εκπαίδευση . Η απουσία της φαντασίας μεταβάλει τον άνθρωπο σε ανάπηρο να αντιμετωπίσει τη πραγματικότητα (Ελύτης,1982, σελ.17). Οι προοδευτικοί δάσκαλοι θα πρέπει να αναπτύσσουν την ατομικότητα των μαθητριών/των τους και να αξιοποιούν τις ιδιαίτερες και μερικές φορές μοναδικές ικανότητες και πεποιθήσεις τους, ( Feyerbend, 2006, σελ. 86). Η δημοκρατική εκπαίδευση πρέπει να ωθεί τους νέους να επιλύουν τα συλλογικά προβλήματα συμμετέχοντας σε μια ελεύθερη ανταλλαγή (Feyerabend, 1986, σελ.66), που σέβεται όλα τα στοιχεία του αντιπάλου, είτε αυτός είναι ένα άτομο, είτε ένα ολόκληρο έθνος, ενώ μια ορθολογική ανταλλαγή σέβεται μόνο τη λογική μιας ορισμένης μορφής, που είναι στη μόδα.. Οι νέοι και οι νέες προετοιμάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε ως συμμέτοχοι να εμβαθύνουν στο τρόπο σκέψης, στη θεώρηση, στα συναισθήματα των συμμαθητριών/των τους και συχνά να μπορούν να μεταβάλλουν τη δική τους ζωή, να γίνουν καινούριοι άνθρωποι, με ανανεωμένες ιδέες και αξιολογήσεις.
Επίσημα η διδασκαλία είναι γεμάτη από περιττό υλικό και είναι αναχρονιστική. Το γεγονός αυτό καθιστά δύσκολη την γνώση και χρήση της σύγχρονης επιστήμης. Κατά τη διάρκεια του πολέμου η κατάρτιση των ιατρών διαρκούσε το μισό χρόνο. Σε καιρό πολέμου η επιστήμη μπορεί να απλουστευθεί και σε καιρό ειρήνης μπορεί να μετατραπεί σε κάτι το περίπλοκο, που εμπεριέχει περιττή γνώση, άχρηστη για έναν εξειδικευμένο επιστήμονα.
Η επιστημονική εκπαίδευση σήμερα δε συμβιβάζεται με μια ανθρωπιστική στάση και είναι αντίθετη με την καλλιέργεια της προσωπικότητας ενός ατόμου. Τα ιδανικά του ορθολογισμού συμπιέζουν την αντίληψη των μαθητριών/των. Μόνο με την απόρριψη όλων των οικουμενικών προτύπων και άκαμπτων παραδόσεων, συμπεριλαμβανόμενης και μεγάλου μέρους της σύγχρονης επιστήμης, θα αυξηθεί η ελευθερία, θα αναπτυχτεί η γνώση, και θα οδηγηθούμε σε μια ευχάριστη ζωή, (Feyerabend, 2006, 51).
Μόνο με αυτό τον τρόπο θα χτιστεί μια ελεύθερη κοινωνία, μια κοινωνία μέσα στην οποία τα άτομα δεν έχουν ίσα δικαιώματα και ίση πρόσβαση στα κέντρα εξουσίας, αλλά εκείνη μέσα στην οποία οι παραδόσεις έχουν τέτοια δικαιώματα και τέτοια πρόσβαση ( Feyerabend, 1986, σελ. 10 ). Mια κοινωνία όπου δεν στηρίζεται σε μια θεμελιώδη γνώση (επιστημονική) ούτε σε μια θεμελιώδη ηθική (ανθρωπιστική) αλλά θα στηρίζεται σε μια προστατευτική δομή. Με αυτόν τον τρόπο θα επιτυγχάνεται η πραγματική προστασία που αφήνει απείραχτη την ανθρώπινη ψυχή και περιορίζει μόνο την ελευθερία κίνησης, (Feyerabend, 1986, σελ. 136). Η ελεύθερη κοινωνία που θεμελιώνεται σε μια αήθη ηθική, μια ηθική χωρίς καθωσπρεπισμό, χωρίς υποκριτική συμπεριφορά αλλά μια ηθική που καλύπτει τις άμεσες αληθινές ανάγκες των ανθρώπων που την απαρτίζουν, θα μπορέσει να λύσει με επιτυχία καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων.
Βέβαια λέξεις όπως αστυνομία, φυλακή, προστατευτικά μέτρα ηχούν περίεργα στους φιλελεύθερους, αλλά η σημερινή γενική εκπαίδευση που δήθεν έχει στόχο την αρετή, την ανθρωπιά, την αλήθεια στην πραγματικότητα εξοντώνει παλιές παραδόσεις και δημιουργεί μηχανικές συμπεριφορές και ευνουχισμένες ψυχές. Ιστορικά παραδείγματα, όπως η γαλλική επανάσταση που κήρυξε τη λογική και την αρετή, αλλά πνίγηκε στο αίμα, ο χριστιανισμός κήρυξε την αγάπη αλλά σκότωσε, επιβεβαιώνουν την άποψη ότι εάν παραμεριστεί η ικανότητα να σκοτώνουμε, ο άνθρωπος χάνει το πάθος του, εάν παραμεριστεί η ικανότητα να λέμε ψέματα, απειλείται η φαντασία. Άρα η εκπαίδευση που εξαφανίζει τα ελαττώματα , όπως την κακία παραμερίζει επίσης και κάποια προτερήματα όπως την ανθρωπιά.
Μια ανατρεπτική άποψη, του Ivan Illich όπου επισημαίνει το αποτέλεσμα της σημερινής ακολουθούμενης εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι η ακόλουθη :
“Η κλιμάκωση των σχολείων είναι εξίσουκαταστροφική με την κλιμάκωση των όπλων”Ιβάν Ίλλιτς.
Οι θεσμοί αυτονομούνται από τις ανάγκες που έχουν κληθεί να θεραπεύσουν. Η εξουσία περικλείει τους θεσμούς με μία “μυστικιστική” άχλη “αναγκαιότητας”, ως να ήταν νέες Εκκλησίες.
Οι κοινωνίες καταλήγουν να παγιδεύονται από τους θεσμούς: ταυτίζουμε τα σχολεία με την Εκπαίδευση, τα νοσοκομεία με την Υγεία, τα ιδιωτικά αυτοκίνητα με την Επικοινωνία. Στην πραγματικότητα οι θεσμοί αυτοί λειτουργούν ενάντια σε ότι υποστηρίζουν πως εξασφαλίζουν. Για να επιτύχουμε μια δημοκρατική εκπαίδευση θα πρέπει να καταργήσουμε τα σχολεία, για μια υπεύθυνη υγεία θα πρέπει να καταργήσουμε τα νοσοκομεία και για μια αποτελεσματική επικοινωνία τα αυτοκίνητα.
Σε ότι αφορά την εκπαίδευση, ο Ίλλιτς δεν αρκείται στο να διακηρύξει απλώς μία “Κοινωνία χωρίς Σχολεία”. Προτείνει επιπλέον εναλλακτικούς θεσμούς για μία εκπαίδευση χωρίς δασκάλους, χωρίς σχολεία, χωρίς αναλυτικά προγράμματα, χωρίς εκπαιδευτικό σύστημα.



Το προτεινόμενο σύστημα θα πρέπει:
(α) “να επιτρέπει την πρόσβαση στους διαθέσιμους πόρους σε όλους όσοι θέλουν να μάθουν, σε οποιαδήποτε ηλικία”,
(β) “να δίνει τη δυνατότητα σε όλους όσοι θέλουν να μεταδώσουν αυτά που ξέρουν να συναντούν εκείνους που θέλουν να τα μάθουν”, και
(γ) “να παρέχει σε όλους όσοι επιθυμούν να ανακοινώσουν κάτι στο κοινό, τη δυνατότητα να κάνουν τις σκέψεις τους γνωστές”, (Ιβάν Ίλλιτς, 1976).
Το σύστημα που προτείνεται μοιάζει πολύ με το Ίντερνετ, σε βαθμό εντυπωσιακό αν αναλογισθούμε πως οι προτάσεις αυτές διατυπώθηκαν τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Επίσης για να υποστηριχθούν οικονομικά οι προαναφερόμενες προτάσεις προτείνετε η δημιουργία μιας “πιστωτικής κάρτας εκπαίδευσης”, έτσι ώστε να κατανέμονται ισότιμα οι δαπάνες που σήμερα καταναλώνονται από τα σχολεία, και που οι πολίτες θα χρησιμοποιούν όπως επιθυμούν. Σημειώνουμε πως ένα παρόμοιο σύστημα με “κουπόνια εκπαίδευσης” πρότεινε, κοντά είκοσι χρόνια αργότερα η… Μάργκαρετ Θάτσερ, στην προσπάθειά της να εισαγάγει τους “νόμους της αγοράς” σε κάθε πτυχή της εκπαίδευσης.












Μια επίσης αξιοπρόσεκτη εκπαιδευτική πρόταση διατυπώνεται από τον γερμανό φιλόσοφο καλλιτέχνη ακτιβιστή Joseph Beuys. Ο Joseph Beuys, υπήρξε ένας καλλιτέχνης με βαθιά οικολογική και πολιτική συνείδηση.
Με τις πράξεις του επιδίωξε να παρέμβει στη φύση και στην κοινωνία για να αποκαταστήσει την καταστραμμένη σχέση τους, αφήνοντας σαν σημάδια του περάσματός του από τη γη, τα δέντρα. Σύμφωνα με αυτή, ο Beuys προτείνει ένα νέο τρόπο αντίληψης της τέχνης και κατά επέκταση της εκπαίδευσης ως μια οργανωτική δύναμη, όπου το προς οργάνωση υλικό θα είναι η κοινωνία και ο κάθε άνθρωπος θα λειτουργεί ως καλλιτέχνης. H ιδέα του Joseph Beuys για την Κοινωνική Γλυπτική, ήταν σχεδιασμένη έτσι ώστε να υποστηρίξει το οικοσύστημα, να αναπτύξει την οικολογική συνείδηση και να συμβάλει στην περιβαλλοντική διαμόρφωση της κοινωνίας.










Ο Joseph Beuys περιγράφει την ιδέα περί μιας μελλοντικής συνέργειας των ανθρώπων στη βάση της ελευθερίας και του αυτοπροσδιορισμού ως «κοινωνικό γλυπτό». Ο άνθρωπος είναι εκείνος που δίνει υπεύθυνα μορφή στο σύνολο. Ήδη το 1971 ο Beuys είχε ιδρύσει στο Ντίσελντορφ την «Οργάνωση για άμεση δημοκρατία μέσω δημοψηφίσματος». Στο Κάσσελ, μιλούσε για εκατό ημέρες με τους επισκέπτες της έκθεσης για τη «διευρυμένη έννοια της τέχνης» και την αναγκαιότητα της άμεσης δημοκρατίας προκειμένου να πραγματωθεί το κοινωνικό γλυπτό.


Ο Beuys από το 1982-87 με αφορμή τη Dokumenta, φύτεψε 7000 δρυς στο Κάσσελ, εντός και εκτός της πόλης. Το έργο με τις 7.000 βελανιδιές ήταν μερικώς επιδοτούμενο από το Dia Art Foundation. Η κυρίως χρηματοδότηση διατέθηκε από τους πολίτες. Ο Beuys χαρακτήρισε τη χρηματοδότηση αληθινά καλλιτεχνική απόφαση και υποστήριξε ότι οι πολίτες μπορούν να διαφοροποιήσουν σταδιακά τη ροή του χρήματος σε πιο ζωτικούς στόχους,(Durini, 1996). .Το φύτεμα δέντρων δίπλα σε βασάλτη συνεχίστηκε από άλλους καλλιτέχνες στη Νέα Υόρκη με δέντρα διαφορετικών ειδών.
















“An Idea Grows Roots”
Joseph Beuys




Στον Beuys, σύμφωνα με το βιογραφικό του, από τους ανθρώπους που επηρέασαν ιδιαίτερα τη ζωή του ήταν ο ζωγράφος, ανθρωποφιλόσοφος και παιδαγωγός Rudolf Steiner. Ο Steiner ως παιδαγωγός, όπως ανάλογα παλαιότεροι από αυτόν αλλά και σύγχρονοί του σπουδαίοι δάσκαλοι στην ιστορία της γενικής και καλλιτεχνικής παιδείας – Russo, Pestalozzi, Kerschensteiner, Dewey, εστίασε την παιδαγωγική του στο βιωματικό τρόπο προσέγγισης της γνώσης. Για τον Steiner όμως, επιπλέον, όπως καταγράφεται στην παιδαγωγική του πρόταση, οι τέχνες και μέσω αυτών η επαφή με τα στοιχεία της φύσης έχουν καθοριστικό και μάλιστα μέχρι την πρώτη σχολική ηλικία των 7-8 χρόνων, σχεδόν αποκλειστικό ρόλο. Ο στόχος είναι η βαθιά ουσιαστική σχέση του αναπτυσσόμενου ανθρώπου με το περιβάλλον και τη φύση, την υπεύθυνη στάση που οφείλει να αποκτήσει απέναντι και μέσα σε αυτό.






Το ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ είναι μια πρωτοβουλία πολιτών που υποστηρίζει τη διενέργεια δημοψηφισμάτων σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας ζωής.








ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ.
Το ταξίδι του διαρκεί επτά χρόνια (737 στάσεις). 24 Φεβρουάριου 1988 - Απόπειρα να περάσουν στο Ανατολικό Βερολίνο. (Δράση Δύση/Ανατολή). Τους σταματούν.Μόνο μετά τη επανένωση (1990) μπορούν να μπούν στην Ανατολική Γερμανία και εκεί υποστηρίζουν το νέο φόρουμ "Runde Tische" (Στρογγυλά τραπέζια). Σε επτά ομοσπονδιακά κρατίδια υποστηρίζουν την καθιέρωση δημοψηφισμάτων, όχι μόνο σε επίπεδο κρατικής διοίκησης, αλλά και κοινοτικής. Σήμερα τα δημοψηφίσματα έχουν πλέον ρυθμιστεί παντού μέσω της νομοθεσίας. Κάθε χρόνο διεξάγονται εκατοντάδες δημοψηφισμάτων από τους πολίτες. Με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσεται η άμεση δημοκρατία από τα κάτω. Με αφορμή την «επανένωση» και την υπόσχεση που διατυπώνεται στον πρόλογο του γερμανικού Συντάγματος, γεμίζουν στις 17 Ιουνίου 1992 μία στήλη μπροστά από το κτίριο του Bundestag στη Βόννη με 1.074.239 υπογραφές υπέρ της καθιέρωσης δημοψηφισμάτων σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Το 1993 συμβάλλουν ως κινητήρια δύναμη στο λαϊκό αίτημα για «περισσότερη δημοκρατία στη Βαυαρία». Μέσα σε 14 ημέρες υπογράφουν 1.196.000 πολίτες! Το 1995 το λαϊκό αίτημα στέφεται με επιτυχία. Έτσι, ο ίδιος ο λαός εισήγαγε μια εφαρμόσιμη ρύθμιση για ετυμηγορίες πολιτών σε κοινότητες και δήμους.
Υποστηρίζουν τη λαϊκή πρωτοβουλία «Σχολείο σε συνθήκες ελευθερίας» στο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν και την προβολή του λαϊκού αιτήματος για ανεξάρτητους δικαστές στη Βαυαρία. Στο Μόναχο συμβάλλουν στις διαδικασίες που οδηγούν στην ετυμηγορία των πολιτών για διαφάνεια και συμμετοχή των πολιτών στην οικονομική διαχείριση της δημοτικής αρχής. Τον Απρίλιο του 2001 το μπλε λεωφορείο τίθεται πάνω σε σταθερή βάση, στο παλατάκι του Freudenberg, στο πλαίσιο του προγράμματος «πεδίο εμπειριών των αισθήσεων και της σκέψης», προκειμένου να λειτουργήσει ως ένας από τους σταθμούς του προγράμματος. Μέσα στο ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ έχουν αποθηκευθεί 1.074.239 υπογραφές για δημοψηφίσματα σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Έχουν επίσης εγκατασταθεί επτά κυψέλες, όπου οι μέλισσες παράγουν μέλι.
Τον Οκτώβριο του 2000 ξεκινά το ταξίδι του το δεύτερολεωφορείο. Συμβάλλει στην επιτυχία του λαϊκού αιτήματος «Περισσότερη δημοκρατία στην Θουριγγία». 363.123 πολίτες (18,3 % των εχόντων δικαίωμα ψήφου!) απαιτούν να μειωθεί το απαιτούμενο όριο συμμετοχής για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σε επίπεδο κρατιδίου. 3 Μαΐου 2001: το λευκό λεωφορείο στον ουρανό του Βερολίνου! Με αυτή τη δράση η «OMNIBUS G.m.b.H.» μαζί με το 'Mehr Demokratie e.V." ξεκινούν τη συλλογή υπογραφών υπέρ των δημοψηφισμάτων σε ομοσπονδιακό επίπεδο (δημοψήφισμα υπέρ των δημοψηφισμάτων). Ξεκινά κάθε χρόνο στις αρχές Μαρτίου και περιοδεύει σε όλη τη Γερμανία μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. Επισκέπτονται πάνω από 100 πόλεις το χρόνο. Όπου εμφανίζεται το λεωφορείο, ανοίγεται ένα φόρουμ για συζητήσεις σχετικά με την ιδέα που αντιπροσωπεύει. Στις 13 Μαρτίου σε μία δημόσια εκδήλωση μαζί με το "Mehr Demokratie e.V." μπροστά από το κτίριο του Bundestag παραδίδονται στους εκπροσώπους όλων των κομμάτων καθώς και στην Αντιπρόεδρο του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου 100.000 υπογραφές (σύμφωνα με τον νόμο που προτείνουν, ο αριθμός αυτός θα αντιστοιχούσε σε «λαϊκή πρωτοβουλία») Τον Ιούνιο του 2004 οι πολίτες του ομοσπονδιακού κρατιδίου του Αμβούργου αποκτούν μέσω δημοψηφίσματος τον πιο σύγχρονο εκλογικό νόμο από κάθε άλλο ομοσπονδιακό κρατίδιο! Για πρώτη φορά είναι οι ψηφοφόροι εκείνοι που ορίζουν πώς θα διεξάγονται οι εκλογές! Το λεωφορείο συμμετείχε ενεργά σε όλα τα στάδια αυτού του δημοψηφίσματος.
Τον Απρίλιο του 2006 ξεκινά η «Δράση Δημοψήφισμα», στο πλαίσιο της οποίας δίνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα να δραστηριοποιηθεί υπέρ της νομοθετικής ρύθμισης δημοψηφισμάτων σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Κυκλοφορούν ήδη περίπου 170.000 Κάρτες Δράσης. Αποκορύφωμα της δράσης θα είναι οι κοινοβουλευτικές εκλογές του 2009. (www. aktion-volksabstimmung.de). Τον Οκτώβριο του 2006 το λαϊκό αίτημα στο κρατίδιο της Βρέμης για ένα καλύτερο εκλογικό Δίκαιο με πρότυπο εκείνο του Αμβούργου στέφεται με τόσο μεγάλη επιτυχία, ώστε να υιοθετηθεί αμέσως από τα κόμματα, χωρίς δημοψήφισμα, η πρόταση νόμου που διατύπωσε η λαϊκή πρωτοβουλία.

Πλήρης εκδημοκρατισμός της εκπαίδευσης.
Μια εναλλακτική λύση της εκπαίδευσης μοιάζει σήμερα ως η μόνη οδός διαφυγής για τον νέο, όπως ο Κάφκα αναφέρει στο κείμενο της «Ανακοίνωσης σε μια Ακαδημία» στο βιβλίο του ‘Η Μεταμόρφωση’. Οι προτάσεις για μια νέα εκπαίδευση πρέπει να προέρχονται από φίλους και όχι από απόμακρους δοκησίσοφους στοχαστές. Σήμερα τα σχολεία χρησιμεύουν ως θεσμικά εργοστάσια, όπου η γνώση που δίνεται θεωρείται μονοσήμαντα αξιόπιστη, περιορίζοντας τη φαντασία από τις μαθήτριες/τες.
Η συμμετοχή όλων στην επιλογή των ιδεών και γνώσεων, που θα μάθουν τα παιδιά είναι απαραίτητη. Ο καθένας καλείται να συμμετάσχει στην εκπαίδευση των νέων και να συμβάλλει στον εμπλουτισμό του πολιτισμού. Ειδικοί και αμύητοι, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, ψεύτες και ειλικρινείς, όλοι προσκαλούνται να συμμετάσχουν και να συνεισφέρουν στον εμπλουτισμό της παιδείας. Η πλουραλιστική μέθοδος με την εισαγωγή διαφορετικών απόψεων στη διδασκαλία μας, θα συμβάλει στην ανακάλυψη και την αλλαγή των χαρακτηριστικών του κόσμου. Αναφέρω, ως εκ τούτου την εναλλακτική κοσμολογία από την Αγία Γραφή και την Ιλιάδα, ως επιλογές που θα βοηθήσουν τη νέα ή το νέο να καταλάβει τον τρόπο που αναπτύσσει μηχανισμούς το ανθρώπινου μυαλό, όταν θέλει να κατανοήσει ότι αντιλαμβάνεται γύρω του. Ακόμα και υποθέσεις ασυνεπείς προς τις παρατηρήσεις , τα γεγονότα και πειραματικά αποτελέσματα ίσως διευρύνουν την αντίληψη των μαθητών. Καμιά ιδεολογία δεν πρέπει να υποβαθμίζεται, όλες ψηλαφίζουν τον κόσμο μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πυθαγόρεια πρόταση πως η γη κινείται, χαρακτηρίστηκε γελοία από τον Πτολεμαίο στο βιβλίο του (Φεγεράμπερντ,2006).
Επίσης ως παράδειγμα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τους Προσωκρατικούς, που δεν προσπάθησαν να κατανοήσουν τον κόσμο, αλλά να γίνουν κυρίαρχοι των μέσων κατανόησης του κόσμου. Αντί να αρκεστούν σε έναν μύθο, ανέπτυξαν πολλούς με αποτέλεσμα να αποδυναμώσουν την επιρροή που θα είχε μια μόνο ιστορία στο μυαλό των νέων.
Η επινόηση ενός εκπαιδευτικού συστήματος, που να συγκρούεται με τις πιο σταθερές αντιλήψεις, που να καθιστά παράλογες τις αληθοφανής αρχές και να εισάγει αντιλήψεις, που δεν μπορούν να αποτελούν μέρος του υπάρχοντος αντιληπτικού κόσμου θα βελτιώσει την παρεχόμενη εκπαίδευση στους νέους. Αυτή η αντιεπαγωγική μέθοδος κρύβει πάντοτε μια δυνατότητα επιτυχίας. Ο κύριος άξονας σε μια δημοκρατική παιδεία μπορεί να είναι η γνωριμία με τους μεγάλους προπαγανδιστές σε όλους τους τομείς. Όταν διδάσκεται ένας μύθος θέλουμε να γίνει κατανοητός, πρέπει όμως να αντισταθμίζεται από άλλους μύθους. Όπως η διδασκαλία του Χριστιανισμού, μπορεί και πρέπει να συνοδευτεί και με άλλες θρησκείες όπως ο Βουδισμός ή Ιουδαϊσμός. Έτσι ο μαθητής μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα αντίστασης κατά της προπαγάνδας, συμπεριλαμβανομένης και της προπαγάνδας τουλογικού επιχειρήματος. Η μελέτη των μεγάλων ιδεολογιών ως ιστορικά γεγονότα, συμπεριλαμβανομένης της επιστήμη θα βοηθήσει τους νέους να παίρνουν ελεύθερη απόφαση. Μόνο με αυτό τον τρόπο οι ειδικές και μοναδικές δεξιότητες του κάθε παιδιού θα αξιοποιηθούν.
Η εκπαίδευση που επιθυμεί να μεγιστοποιήσει το εμπειρικό περιεχόμενο των απόψεων των μαθητριών/των πρέπει να εισάγει κι άλλες απόψεις, δηλαδή να εισάγει μια πλουραλιστική μεθοδολογία, ( όλα επιτρέπονται). Δεν σημαίνει αυτό ότι αντικαθίστανται οι γενικοί κανόνες με άλλους, αλλά ότι όλες οι μεθοδολογίες, ακόμα και οι πιο ευνόητες , έχουν τα όρια τους. Να συγκρίνει διαφορετικές ιδέες, έτσι ώστε η γνώση που θα αποκτηθεί να μην είναι αποτέλεσμα εσωτερικά συνεπών θεωριών που συγκλίνουν προς μια ιδανική αλάνθαστη επιστημονική άποψη ή που προσεγγίζουν βαθμιαία την απόλυτη αλήθεια. Είναι μάλλον ένας συνεχώς διευρυμένος αριθμός ασυμβίβαστων, ασύμμετρων, εναλλακτικών μεταξύ τους θεωριών . Κάθε θεωρία, κάθε μύθος, κάθε άποψη δε παραλείπεται από τη συνολική θεώρηση και συμβάλλει στην ανάπτυξη της συνειδητοποίησης της νεολαίας, (Feyerabend, 2006,σελ. 57) Παρατηρείται σε κάποιες χώρες η αναβίωση των παλιών παραδόσεων. Μέχρι τώρα κάθε φορά που οι παραδόσεις αντίκρουαν το καθιερωμένο σύστημα αξιών, χαρακτηρίζονταν ως τρομακτικές ή ανύπαρκτες. Τώρα οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε με σεβασμό τη διαφορετική παράδοση των μαθητριών/των μας από την επικρατούσα. Η παραδοχή και η αποδοχή της ύπαρξης μιας διαπολιτισμικής κοινωνίας ίσως είναι η μοναδική ευκαιρία για μας να επιτρέψουμε στα παιδιά μας να αναπτύξουν τη φαντασία τους και να διευρύνουν τον τρόπο σκέψης τους. Η επιστήμη δεν είναι πιο σημαντική από ό, τι άλλες ιδεολογίες. Σε μια ελεύθερη κοινωνία τα μέλη έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν και να ζουν σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους. Μέσα σε μια ελεύθερη κοινωνία ένας πολίτης χρησιμοποιεί τα κριτήρια εκείνης της παράδοσης στην οποία ανήκει. Δεν αποφασίζουν άνθρωποι εκτός τόπου,(Feyerabend,1986, σελ.22). Μπορούν να επιλέγουν εθελοντικά να γίνουν επιστήμονες στα πανεπιστήμια και να εργάζονται σε εργοστάσια, όπως και στην αρχαιότητα, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δούλους που συνέβαλαν στην πρόοδο του πολιτισμού τους. Θα ζητήσουμε τη γνώμη τους, αλλά δεν θα τους αφήσουμε να επιβάλουν την ιδεολογία τους στα παιδιά μας. Δεν μπορούμε να τους αφήσουμε να ασχοληθούν με τις ανθρώπινες σχέσεις στα σχολεία, με τα εκπαιδευτικά προγράμματα ή ακόμα να επιβάλλουν προγράμματα μεταρρύθμισης στις φυλακές, μόνο με τον επιστημονικό τρόπο. Δηλαδή οι επιστήμονες να αποφασίζουν ποιος επιτρέπεται να απελευθερωθεί από τις φυλακές, ποιος είναι κατάλληλος και για ποιο επάγγελμα. Επιστήμονες ερευνούν τις αιτίες των απεργιών, τις εξεγέρσεις στα γκέτο, την τρομοκρατία, τον αναλφαβητισμό, ξοδεύοντας τεράστια χρηματικά ποσά επηρεάζοντας την πολιτική και την κοινή γνώμη.
Από την πρώτη στιγμή που θα έρθει μια ανθρώπινη ζωή στην κοινωνία δοκιμάζονται πάνω της επιστημονικά κυβερνητικά προγράμματα, μέθοδοι διατροφής, μάθησης, διαμόρφωσης του ελεύθερου χρόνου, προσαρμογής στο περιβάλλον και όταν ο νεαρός δε διατίθεται ευχάριστα απέναντι σε όλα αυτά, όταν επαναστατεί εξαιτίας της ασημαντότητας, της απανθρωπιάς της όλης επιχείρησης, τότε χαρακτηρίζεται επαναστάτης και αταίριαστος στο τόσο επιμελές και πολιτισμένο περιβάλλον, (Feyerabend, 1986, σελ. 106).
Επίσης, η επιλογή των μαθημάτων από τους μαθητές και τους γονείς τους είναι απαραίτητη για τη δημοκρατική ανάπτυξη της κοινωνίας. Ενώ οι γονείς στην Αμερική και την Ευρώπη έχουν δικαίωμα να επιλέξουν αν θέλουν ή όχι τη θρησκευτική μόρφωση στα παιδιά τους, δεν έχουν όμως δικαίωμα να επιλέξουν κάποια αντιεπιστημονικά μαθήματα όπως Αστρολογία, Μαγεία ή Μυθολογία αντί της Φυσικής, της Αστρονομίας και της Ιστορίας. Επίσης μέσα στο μάθημα δεν αρκούνται σε μια ιστορική παρουσίαση των φυσικών (αστρονομικών, βιολογικών, γεωλογικών), κ.α. γεγονότων και αξιωμάτων. Μέσα στο μάθημα δηλαδή, δεν λένε σε αυτόν τον κόσμο υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι η γη στρέφεται γύρω από τον Ήλιο, αλλά ότι: η γη στρέφεται γύρω Ήλιο. Η υποχρεωτική παρακολούθηση μαθημάτων, η τυφλή υπακοή στην απόφαση των επιστημόνων, καθώς και η άκριτη αποδοχή τους μας θυμίζει τις απόψεις των καρδιναλίων στο παρελθόν .
Κάθε σχολείο, κάθε κοινότητα γνωρίζει ποιες είναι οι ανάγκες των παιδιών της και πρέπει να τις καλύψει δημοκρατικά με ποικίλους τρόπους. Η επιστημονική μόνο αντιμετώπιση των προβλημάτων θα οδηγήσει σε αδιέξοδο. H επιλογή των αναλυτικών προγραμμάτων και των μαθημάτων, αν γίνεται μετά από τη δημοκρατική διαδικασία της δημόσιας πληροφόρησης, συζήτησης και ψηφοφορίας, θα οδηγήσει σε μια ελεύθερη κοινωνία, που θα σέβεται τις παραδόσεις και τις διαφορετικές απόψεις.

Τα σχολεία χρησιμεύουν
ως θεσμικά εργοστάσια,
όπου η γνώση που δίνεται
θεωρείται μονοσήμαντα
αξιόπιστη, περιορίζοντας
τη φαντασία των
μαθητριών/των.




















Η τυφλή υπακοή
στην απόφαση των
επιστημόνων,
καθώς και η άκριτη
αποδοχή τους
μας θυμίζει καταστροφικές για την ανθρωπότητα τακτικές του παρελθόντος.
Σκεπτόμαστε και μιλάμε ορθολογικά, όπως οι φασίστες σε ένα φασιστικό περιβάλλον.













Τα αποτελέσματα μιας εκπαίδευσης, που απομυθοποιεί την επιστήμη.Τα αποτελέσματα μιας εκπαίδευσης που απομυθοποιεί την επιστήμη και δέχεται όλους τους ανθρώπινους πολιτισμούς θα είναι: -Η ανάπτυξη της εσωτερικής συναισθητικής ισορροπίας και της οικολογικής συνείδησης. - Η ανάπτυξη νέας πρακτικής εκπαίδευσης και μεθόδων διδασκαλίας, η οποία θα προστατεύσει το μέλλον της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών από όλες τις ιδεολογίες, συμπεριλαμβανομένης της επιστήμης. -Η απομυθοποίηση της επιστήμης και της ορθολογικότητας ως στρατηγική στην κοινωνία. -Η κοινωνική οργάνωση της εκπαίδευσης μπορεί να δώσει απαντήσεις σε σύγχρονα ζητήματα που υπερβαίνουν τις παραδοσιακές διαιρέσεις των ανθρωπιστικών επιστημών. - Η κατάργηση της σαρωτικής κτηνωδία της επιστημονικής εποχής μας.
- Η ανάπτυξη της συνειδητοποίησης της νεολαίας.- Η ασφάλεια και σταθερότητα της κοινωνίας.
Μια ελεύθερη κοινωνία που στηρίζεται σε έξυπνους ανθρώπους, οππορτουνιστές , δηλαδή ανθρώπους που χρησιμοποιούν τέτοια πνευματικά και υλικά μέσα που δείχνουν κατά περίπτωση να οδηγούν γρηγορότερα στο στόχο. Η κοινωνία δεν επαναπαύεται στους θεσμούς που την ρυθμίζουν, αλλά επαγρυπνά και τους ελέγχει με συγκεκριμένα κριτήρια. Μια ελεύθερη κοινωνία είναι μια κοινωνία χωρίς αρχές, δηλαδή σέβεται τις παραδόσεις, προκαλεί τη συνεργασία τους και θέτει διαφορετικές αρχές κατά περίπτωση. Η ποιότητα των ανθρώπων δεν αφορά το κράτος, είναι ελεύθερη να επιλέξουν και ακολουθήσουν τη ζωή που κρίνουν ότι τους αρμόζει.







Αντιεπιστημονικά δεδομένα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της επιστήμης. Κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι: επιστήμη κατέχει ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα άλλα συστήματα της γνώσης. Μπορούμε να αναφέρουμε την προσγείωση στο φεγγάρι, τη θεραπεία των ασθενειών από τη σύγχρονη ιατρική και την τεχνολογία. Αλλά αυτά τα αποτελέσματα είναι αποτέλεσμα μόνο επιστημονικών μεθόδων; Μήπως τα δεδομένα, που προέρχονται από μη επιστημονικούς τομείς, να συμβάλλουν και αυτά στην ανάπτυξη της επιστήμης; Η ιατρική βοτανολογία, η αστρονομία με τους μυστικιστές (Newton-αστρολογία), η θεραπεία των ασθενών στις πρωτόγονες κοινωνίες συνέβαλαν στην πρόοδο της επιστήμης. Σήμερα καταστράφηκαν εντελώς οι πνευματικές ικανότητες των ανθρώπων, ως αποτέλεσμα του υλιστικού κλίματος των καιρών μας, και της εκκομίκευσης της ζωής μας. Ο ορθολογισμός δεν είναι τίποτα άλλο από μια εκκοσμικευμένη μορφή της πίστης στη δύναμη του θεϊκού λόγου. Μήπως η λογική σκέψη και η καλή επιστημονική μέθοδο ή μια ευτυχή συγκυρία μπορεί να οδηγήσει μόνο στην επιτυχία; Είναι μόνο η ουδέτερη διαχείριση των δεδομένων που ενισχύει την ανάπτυξη της κοινωνίας;
Υπάρχουν βέβαια και επιστήμονες, ιδιαίτερα ιδιοφυείς, που ενδιαφέρονται για μια γνήσια αναζωογόνηση όχι μόνο της εξωτερικής μορφής αρχαίων πολιτισμών, αλλά και των ίδιων αυτών πολιτισμών. Στη κομμουνιστική Κίνα όπου παραδοσιακές μέθοδοι συνδυάστηκαν με επιστημονικές ιδέες και οδήγησαν σε μια καλύτερη κατανόηση του ανθρώπου και της φύσης και σε μια καλύτερη περίθαλψη ατομικών και κοινωνικών ασθενειών. Έτσι μια ελεύθερη κοινωνία μπορεί να συμπεριλαμβάνει ένα μεσαιωνικό ή εβραϊκό πολιτισμό με το πλήρες νόημα της λέξης, χωρίς να τους ανέχεται ως δευτερεύουσες παραφυάδες μιας βασικής δομής, ως μια ανόσια συμμαχία επιστήμης , ορθολογισμού.Ο ρόλος της αντιεπιστημονικής προσέγγισης στην εξέλιξη της ανθρώπινης γνώσης.

Ιστορικά έχει επιβεβαιωθεί, ότι οι ‘ξεπερασμένες’ απόψεις του φυσικού φιλόσοφου Φιλολάου επηρέασαν σημαντικά την εξέλιξη της αστρονομίας.
Ο Πλάτων (428-347 π.Χ) επισκέφτηκε επανειλημμένα την Πυθαγόρειο Σχολή κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Μεγάλη Ελλάδα, ακριβοπληρώνοντας μάλιστα για να αποκτήσει τα κείμενα του Φιλολάου.
Ο Hρακλείδης ο Ποντικός, διάσημος μαθητής του Πλάτωνα, όπου ένα αιώνα μετά βασίστηκε στις ιδέες του Φιλολάου παρόλο που οι φίλοι του τον θεωρούσαν τρελό και του είχαν δώσει το παρατσούκλι Παραδοξολόγος, γιατί ήταν λογικό ο Ήλιος να είναι σε τροχιά γύρω από τη γη, παρά το αντίθετο.
Οι επαναστατικές ιδέες του Φιλολάου, του Ηρακλείδη και του Αρίσταρχου έμειναν στην αφάνεια μέχρι την εποχή του Κοπέρνικου.O Κοπέρνικος βασίστηκε σε θεωρίες του Φιλολάου προσπαθώντας να ανταποκριθεί στις αστρονομικές ανάγκες.
O Κοπέρνικος το 1539 γράφει στις Ουράνιες Επαναστάσεις ότι αποσπάσματα των απόψεων του Φιλολάου, του Ηρακλείδη και του Αρίσταρχου τον προέτρεψαν να διερευνήσει την αλήθεια των πλανητικών κινήσεων, (Παπαδάτος, 2006).
«Τα χωρία αυτά με ανάγκασαν να κάνω κι εγώ σκέψεις για μια κίνηση της γης».
Διέκρινε ότι η πυθαγόρεια αναζήτηση μιας μαθηματικής αρμονίας στον ουρανό ήταν ρεαλιστική.
Ο Κοπέρνικος μελετούσε το ηλιοκεντρικό και γεωκεντρικό σύστημα από τα αρχαία ελληνικά κείμενα , αφού τα γνώριζε από μικρή ηλικία, (Φίλη,2010, 74). Αρχαιοελληνικά κείμενα, όπως ο Ψαμμίτης του Αρίσταρχου του Σάμιου μεταφράστηκαν στα λατινικά, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του, όπως περιγράφει ‘Το Σύμπαν’ της εγκυκλοπαίδειας Ήλιος. Σελ. 33.

Στον πρόλογο του βιβλίου του αναφέρει:
‘Είναι πιστευτό να λέμε πως για τις ίδιες αιτίες ο Φιλόλαος θεωρούσε πως η Γή κινείται’ .


Ο Κοπέρνικος ήθελε να δει μήπως κάποιοs από τους φιλοσόφους μπορούσε να του φανεί χρήσιμος, έτσι μελέτησε όλα τα συγγράμματα που περιείχαν ερμηνείες με κάπως διαφορετικό τρόπο. Διάβασε στον Πλούταρχο ότι:
‘Ο Φιλόλαος δε ο Πυθαγόρειος πιστεύει ότι η Γη περιφέρεται κατά την εκλειπτική περί το πύρ, όπως ο Ήλιος και η Σελήνη’
‘κατά κύκλω λοξόν ομοιοτρόπως Ηλίω και Σελήνη’
Ο Κοπέρνικος επισημαίνει ότι: παίρνοντας αφορμή από αυτά, άρχισα να σκέφτομαι και εγώ. Επειδή δεν γνώριζα πως στους άλλους είχε δοθεί η ελευθερία να αποδεχθούν τυχαίες κυκλικές κινήσεις για την ερμηνεία ουράνιων φαινομένων, σκέφτηκα αν και παράλογα ότι θα ήταν επιτρεπτό και σε μένα, με την παραδοχή της κίνησης της γης να βρω μια αξιόπιστη απόδειξη των ουρανίων κινήσεων διάφορη από την απόδειξη των άλλων. Έτσι αναγκάστηκα να αναζητήσω την κίνηση της Γής. ( Ηλιος, 1957)
Ακόμη και ο Γαλιλαίος θαύμασε και αναρωτήθηκε πώς ο Αρίσταρχος και Κοπέρνικος (Διάλογος, 328) με τη μυστικιστική (κυκλικές κινήσεις τους) λογική υπερέβη την Αριστοτέλική εμπειρία. (Επιχειρήματα, σελ. 365). Οι πολέμιοι Ο Κοπέρνικος, ο Κέπλερ και ο Νεύτων ακολούθησαν όλοι τους συνειδητά μια πυθαγόρεια αναζήτηση. Κατάφεραν να υπολογίσουν με ακρίβεια τις σύμφυτες με τον πυθαγόρειο κόσμο μαθηματικές αρμονίες, δηλαδή τις αναλογίες στα μεγέθη των πλανητικών τροχιών και των ταχυτήτων τους









H μη ορθολογική προσέγγιση του κόσμου συμβάλλει στην βελτίωση της ανθρώπινης ζωής.

Οι υποθέσεις του Φιλολάου σήμερα εντυπωσιάζουν για την πρωτοτυπία τους. Ακόμη και ο Γαλιλαίος θαύμασε και αναρωτήθηκε πώς ο Φιλόλαος , ο Αρίσταρχος και ο Κοπέρνικος (Διάλογος, 328) με τη μυστικιστική λογική πέτυχαν την υπέρβαση της Αριστοτελικής εμπειρίας των αισθήσεων. Προφανώς η σύγχρονη αστρονομία , δεν θα αναπτυσσόταν χωρίς την αντιεπιστημονική χρήση των αρχαίων ιδεών, (Πωλ Φεγεράμπεντ, 2006). Φυσικά για τους αποκαλούμενους ειδικούς οποιαδήποτε θεωρία που προέβλεπε μια μουσική η οποία ποτέ δε θα ακουστεί ή κάτι άλλο που ποτέ δεν θα ανιχνευτεί ήταν μια πολλή φτωχή επιστημονική θεωρία. (Simon Singh,2010) Έτσι δεν υπάρχει δημοκρατία για την ιδιοφυία, είναι αναγκασμένη να πιάνει τον κεραυνό με γυμνά χέρια.
Προφανώς η σύγχρονη αστρονομία , δεν θα προχωρούσε χωρίς την αντιεπιστημονική χρήση των αρχαίων ιδεών. Σήμερα, η παραδοσιακή ιατρική της κομμουνιστικής Κίνας, οδήγησε σε νέες ιατρικές μεθόδους. Ο βελονισμός, η ιατρική διάγνωση με την εξέταση των ανθρώπινων παλμών βοήθησε την ιατρική. Στην Κίνα μετά το 1954, η κρατική εξουσία αντιλήφθηκε ότι δεν μπορούσε πλέον να αφήσει τους επιστήμονες χωρίς επιτήρηση, με αποτέλεσμα να διατάξει την αποκατάσταση της παραδοσιακής ιατρικής στα πανεπιστήμια και στα νοσοκομεία . Έτσι αποκαταστήθηκε ο ελεύθερος ανταγωνισμός ανάμεσα στην επιστήμη και την παράδοση και ανακαλύφθηκε ότι η παραδοσιακή, μη επιστημονική Ιατρική κατέχει μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας, ανώτερες των δυτικών μεθόδων. Παρόμοια αποτελέσματα διαπιστώθηκαν όταν συγκρίθηκαν φυλετικές Κοσμολογίες ή Κοινωνιολογίες ή άλλες μορφές ζωής με τις μεθόδους των επιστημών. Επομένως καταλαβαίνουμε ότι όλες οι ιδέες και όλες οι μέθοδοι θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τη φύση και να συμπληρώσουμε την οικολογικής μας συνείδηση. Οι μη επιστημονικές παραδόσεις μπορούν να γίνουν ισχυροί ανταγωνιστές της επιστήμης και να αποκαλύψουν τα μειονεκτήματα των επιστημόνων, αρκεί να τους δοθεί μια ευκαιρία για ελεύθερο ανταγωνισμό. Η βολική ιστορία πως εκτός επιστήμης δεν υπάρχει γνώση, εξαφανίζεται όταν συνειδητοποιούμε ότι πρωτόγονες φυλές έχουν τις πιο λεπτομερείς ταξινομήσεις των ζώων και των φυτών της σύγχρονης ζωολογίας και βοτανικής., Οι άγνωστες αποτελεσματικές θεραπείες που έχουν, όπως η ιατρική των βοτάνων, ο βελονισμός, η θεραπεία με το άγγιγμα του χεριού, προκαλούν έκπληξη, με αποτέλεσμα γιατροί και φαρμακευτικές εταιρείες, να τις οικειοποιούνται για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα. Επίσης πόσες φορές ο ασθενής πρέπει να επιλέξει μεταξύ συγκρουόμενων ιατρικών διαγνώσεων, χωρίς να βλέπει το αλάθητο της αξιολόγηση της μοναδικής επιστήμης; Οι ξένες παραδόσεις ίσως προτείνουν λύσεις εκεί που οι δυτικοί διανοούμενοι βλέπουν βαριά προβλήματα. Μια τεράστια ποσότητα πληροφορίας είχε κατασταλάξει στα έθιμα, τις μεθόδους παραγωγής και την κοινή λογική της εποχής.
Οι παραδόσεις δεν είναι καλές ούτε κακές, απλώς υπάρχουν, (Feyerabend, 1986, σελ. 64). Η ορθολογικότητα δεν είναι ο διαιτητής ανάμεσα σε παραδόσεις, γιατί και αυτή είναι μια παράδοση. Άρα και αυτή δεν είναι καλή, ούτε κακή, απλώς υπάρχει.
Αξιοπρόσεκτη είναι και η άποψη που αναφέρει ότι επιστήμη δεν είναι ένα πράγμα, είναι πολλά· δεν είναι κλειστή αλλά ανοιχτή σε νέες προσεγγίσεις. Αντιρρήσεις στην καινοτομία και στις εναλλακτικές λύσεις προέρχονται από συγκεκριμένες ομάδες με κατοχυρωμένα συμφέροντα κι όχι από την επιστήμη σαν σύνολο. Είναι συνεπώς δυνατό να κερδηθεί η κατανόηση και να λυθούν προβλήματα συνδυάζοντας κομμάτια και θρύψαλα της 'επιστήμης' με εκ πρώτης όψεως 'μη επιστημονικές' γνώμες και διαδικασίες. Η αρχιτεκτονική, η τεχνολογία, η δουλειά στην τεχνητή νοημοσύνη, την επιστήμη της διοίκησης, την οικολογία, τη δημόσια υγεία και την κοινωνική ανάπτυξη αποτελούν τέτοια παραδείγματα. Καθαρά θεωρητικά αντικείμενα έχουν επωφεληθεί από ξένες επεμβάσεις. Κάποιος μπορεί να πετύχει ακόμα και μένοντας τελείως εκτός 'επιστήμης'. Πολλοί μη επιστημονικοί πολιτισμοί υποστήριξαν τα μέλη τους υλικά και πνευματικά. Βέβαια αντιμετώπισαν δυσκολίες - αλλά το ίδιο έπαθε και ο βασισμένος στην επιστήμη Δυτικός πολιτισμός μας. Ο παλιός ανταγωνισμός ανάμεσα σε πρακτική και θεωρία και ο σχετιζόμενος ανταγωνισμός ανάμεσα σε 'επιστημονικές' και 'μη επιστημονικές' προσεγγίσεις μπορεί να επιβιώνει ακόμα στην πράξη, ή σύμφωνα ,με κάποια αρχαϊκά σλόγκαν· εντούτοις έχει χάσει την περισσότερη από την φιλοσοφική του δηκτικότητα.






Να αντλήσουμε τη γνώση με τη συμμετοχή όλων.

Ο δρόμος που οδηγεί στον στόχο είναι σαφής. Μια επιστήμη που επιμένει στην εκμετάλλευσή ως η μόνη σωστή μέθοδος και η μόνη αποδεκτή γνωμάτευση είναι ιδεολογία και πρέπει να διαχωριστεί από το κράτος και κυρίως από την εκπαιδευτική διαδικασία. Ένας τέτοιος διαχωρισμός δεν θα προκαλέσει την κατάρρευση της τεχνολογίας. Η επιστήμη μπορεί να διδαχθεί, αλλά μόνο σε εκείνους που έχουν αποφασίσει να αποκτήσουν τη συγκεκριμένη προκατάληψη. Η αποδοχή και η απόρριψη των ιδεολογιών πρέπει να αποτελεί ελεύθερη προσωπική επιλογή. Η επιστήμη, ο φιλελευθερισμός, ο ορθολογισμός, η ανθρωπιστική ηθική είναι ιδεολογίες ορισμένων ομάδων μιας ελεύθερης κοινωνίας και όχι το θεμέλιο της. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να ζει όπως θέλει, ακόμα και αν ο τρόπος ζωής τους εμφανίζεται ανορθολογικός ή κτηνώδης σε κάποιους άλλους, το μόνο που πρέπει να περιορίζεται είναι η επιρροή της κάθε μιας παράδοσης επάνω στην άλλη (Feyerabend, 1986, σελ.10). Σημαντικό είναι ο ανταγωνισμός πολλών αξιών, έτσι ώστε θα επέτρεπε την σύγκριση μεταξύ παραδόσεων. Έτσι για το κράτος που έχει αυτή τη φιλοσοφία θα έκρινε αν κάποιες πρακτικές ωφελούν μια κοινωνία ή όχι. Το φίλτρο που διαχωρίζει τις χρήσιμες από τις άχρηστες ιδέες δεν είναι τα ορθολογιστικά κριτήρια, ούτε οι θρησκευτικές πεποιθήσεις, ούτε οι φιλανθρωπικές παρορμήσεις, αλλά οι λαϊκές κινητοποιήσεις.
Ο δημοκρατικός συσχετισμός δεν θα εισαχθεί από επάνω , αλλά από μέσα από ανθρώπους που θέλουν να ανεξαρτητοποιηθούν. Μέσα από λαϊκές κινητοποιήσεις. Μια παράδοση αποκτά νέα επιθυμητά και ανεπιθύμητα στοιχεία, μόνο όταν κάποιος την παρατηρεί ως συμμέτοχος και την κρίνει βάσει των αξιών αυτής της παράδοσης. Αυτές οι περιοχές δεν μελετώνται με νόμους, ούτε βελτιώνονται με ελέγχους, αλλά μαθαίνονται όπως μια γλώσσα ή όπως οι ιδιοτυπίες ενός αγαπημένου προσώπου με άμεση επαφή. Αυτός που γνωμοδοτεί για έναν καινούριο συμβάν είναι ο γνώστης και όχι κάποιοι αντικειμενικοί κανόνες. Ο συμμέτοχος φαίνεται ως αντικειμενικός, η υποκειμενικότητα φανερώνεται ευθύς όταν αντιπαρατεθούν οι συμμέτοχοι διαφορετικών παραδόσεων, με αποτέλεσμα να αναγκαζόμαστε να σχετικοποιούμε το περιεχόμενο αυτών των αξιολογήσεων. Ενδεικτικά αναφέρω τη φυσική όπου σχετικοποίηθηκε το περιεχόμενο απλών προτάσεων περί χώρου και χρόνου, και η εξάρτηση τους από το επιλεγμένο σύστημα συντεταγμένων. Επίσης η σχετικοποίηση της αστρονομικής χρήσης του πάνω και κάτω μετά την ανακάλυψη της σφαιρικότητας της Γής.
Με αυτό τον τρόπο ο κάθε άνθρωπος θα έχει την ικανότητα συγκρότησης νέων θεωριών με τη διάλυση των αντικειμένων του κοινού νου και την επανένωση τους με διαφορετικό τρόπο. Κατά τη συγκρότηση δεν ακολουθούνται μακρινά και ανώτερα κριτήρια, αλλά ένα ασαφές ένστικτο, μια ακαθόριστη ιδέα, ή ενεργεί κανείς αυτόματα, χωρίς καν να σκέπτεται κάποια κριτήρια. Oι παραδόσεις είναι θεμελιώδη στοιχεία μιας κοινωνίας.
Ενδεικτικά αναφέρω ένα παράδειγμα όπου ο άγριος πολεμιστής περιθάλπει τον πληγωμένο εχθρό του, χωρίς να μπορεί να εξηγήσει λογικά την πράξη του. Έτσι εισάγει νέα εποχή συνεργασίας και δημιουργεί μια νέα παράδοση μεταξύ των εθνών.
Εμείς θα πρέπει να προσεγγίσουμε εκείνους που επωφελούνται από τις ιδέες μας, ως ζητιάνοι, όχι με την σκέψη ότι είμαστε το μεγαλύτερο δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο. Πρέπει να ζούμε τη ζωή που θέλουμε να αλλάξουμε. Γνώση πρέπει να αντλήσουμε με τη συμμετοχή, δεδομένου ότι κάθε αλλαγή απαιτεί τη συγκατάθεση όλων στους οποίους απευθύνεται. Η συγκρότηση μιας ελεύθερης κοινωνίας δεν πραγματοποιείτε με σχέδια των διανοούμενων αλλά με κινητοποιήσεις λαϊκές. Οι πολίτες οφείλουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τους θεσμούς, τις ιδέες , τις μορφές ζωής που επιθυμούν. Σίγουρα με αυτό τον τρόπο θα παραμεριστεί η ακαδημαϊκή αυθαιρεσία και η δυναστική εξουσία των ειδικών και των επιστημόνων. Οι εκπαιδευτικοί, όπως και οι επιστήμονες πρέπει να επιτηρούνται και να μην τους εμπιστευόμαστε όπως παλιότερα έναν παπά. Δεν είναι μόνο κουτό αλλά και ανεύθυνο να δεχόμαστε την κρίση τους χωρίς επιπλέον έρευνα. Κάθε απόφαση πρέπει να υπόκειται στον ποιο αυστηρό έλεγχο. Η ικανότητα της αξιολόγησης στηρίζεται στην φυσική εξυπνάδα των ανθρώπων και είναι σκόπιμο να εφαρμόζεται σε κάθε σημαντική κοινωνική περίπτωση, που βρίσκεται στα χέρια ειδικών. Η υπόθεση ότι τα σφάλματα των ειδικών μπορούν να ανακαλύπτονται από συνηθισμένους ανθρώπους, με την προϋπόθεση ότι αυτοί είναι πρόθυμοι να κάνουν σκληρή δουλειά, είναι η βασική υπόθεση κάθε δικαστηρίου με ενόρκους. Οι εμπειρογνώμονες πρέπει να ανακρίνονται και η κατάθεση τους να κρίνεται από τους ενόρκους. Οι ειδικοί είναι και αυτοί άνθρωποι που κάνουν λάθη, που προσπαθούν να κρύψουν την αβεβαιότητα τους και οι γνώσεις τους δεν είναι τόσο απρόσιτες όσο θέλουν να πιστεύουμε. Ο μη ειδικός μπορεί να αποκτήσει τις αναγκαίες γνώσεις και να βρεί τα λάθη των ειδικών. Αυτό συμβαίνει και σε κάθε δίκη. Οι εκπαιδευτικοί θεσμοί, μέσα σε μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία πρέπει να επιτηρούνται. Είναι καθήκον κάθε ελεύθερου πολίτη να μεριμνήσει, ώστε να μην κοινοποιούνται και να μην διαδίδονται οι μονομανίες των διανοούμενων, αλλά να διαδίδεται η πληροφόρηση που είναι αναγκαία για έναν ελεύθερο πολίτη. Η ακαδημαϊκή ελευθερία στην εκπαίδευση επιτρέπει τρελές ιδέες να θεωρούνται σοφίες και σαν γεγονότα να διδάσκονται στις μαθήτριες/τες των γυμνασίων και στις φοιτήτριες/τες των πανεπιστημίων. Η δημοκρατικοποίηση των επιστημών σημαίνει μια πραγματική πρόοδο.

Ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι να βοηθήσει τους νέους να οδηγήσουν τη δική τους ζωή, στην κοινωνία και να αναπτύξουν το φυσικό κόσμο που τους περιβάλλει. Η γόνιμη σκέψη πρέπει να μπει στην εκπαίδευση και στο γενικό κλίμα αναγνώρισης. Ό διαχωρισμός κράτους –επιστήμης προωθεί την γνώση και την κοινωνία. Η εκπαίδευση, χωρίς την ασφυκτική επικράτηση της επιστήμης, οδηγεί στην ελεύθερη ανάπτυξη των νέων, στην δυνατότητα να ζει κάποιος σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του. Η ελευθερία μιας κοινωνίας αυξάνεται ακριβώς κατά το μέτρο που αυξάνεται η ελευθερία διακίνησης των, μέσα σε αυτή την κοινωνία, ζωντανών παραδόσεων. Η καλύτερη εκπαίδευση είναι η συμμετοχή σε όλες τις οπτικές γωνίες της κοινωνικής διαδικασίας, συμπεριλαμβανόμενης της κριτικής των επιστημονικών θεωριών, (Feyrabend, σελ.72)




















ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• George Steiner, 2005, Δέκα λόγοι για τη μελαγχολία της σκέψης, Εκδόσεις Scripta.
• Κ.Χαλκιά, 2006, To Ηλιακό Σύστημα μέσα στο Σύμπαν, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
• Μargaret Wertheim, 1998, Το παντελόνι του πυθαγόρα, Εκδόσεις Π.Τραυλός – Ε.Κωσταράκη.
• Paul Feyerabend, 1986, Γνώση για ελεύθερους ανθρώπους, Εκδόσεις Σύγχρονα Θέματα .
• Paul Feyerabend, 2006, Against Method, Εκδόσεις Σύγχρονα Θέματα .
• Paul Feyerabend, 2002 Αποχαιρετισμός στο λόγο, μετάφραση Bourlakis Paris. Pendulum Publishing.
• Merrilee H. Salmon,2007, Introduction to Philosophy of Science, University of Crete.
• Εγκυκλοπαίδεια ‘Ηλιος’ 1953
• Χριστίνας Π. Φίλη, 2010, Εξουσία και μαθητικά’ Εκδόσεις Παπασωτηρίου.
• Ο. Ελύτης, 1982, Ανοιχτά Χαρτιά, Εκδόσεις Ίκαρος.
• ΙΛΛΙΤΣ, Ιβάν, 1976, Κοινωνία χωρίς σχολεία, Εκδόσεις Νεφέλη.
• Joseph Beuys, 2010, Hεπανάσταση είμαστε εμείς, Εκδόσεις Πατάκη.